Mụn là một trong những vấn đề nan giải của nhiều người không chỉ riêng chị em phụ nữ mà cánh mày râu cũng gặp phải. Hiểu rõ nguyên nhân gây mụn sẽ giúp bạn điều trị và ngăn ngừa ngừa mụn được tốt hơn. Hãy cùng mình tìm hiểu về những nguyên nhân gây mụn trong bài viết dưới đây nhé!
- Mụn là gì?
- Các loại mụn thường thấy và dễ xuất hiện trên da
- Nguyên nhân gây ra mụn là gì?
- 1. Sự tăng sinh nội tiết tố
- 2. Môi trường bên ngoài
- 3. Tinh thần căng thẳng
- 4. Chế độ chăm sóc da chưa phù hợp
- 5. Chế độ ăn uống không tốt cho da
- Mụn xuất hiện ở đâu trên cơ thể?
- Gợi ý 6 tips dưỡng da dành cho da đang có mụn
- Các phương pháp điều trị khi bị mụn
- Những lưu ý để chăm sóc da khi bị mụn
- Quan tâm nhiều hơn đến bước làm sạch da
- Ít trang điểm khi không cần thiết
- Có chế độ ăn uống lành mạnh
- Tẩy tế bào chết đúng cách
- Bảng phân tích dựa trên các thành phần
- Bảng chi tiết các thành phần
- Sản phẩm nên sử dụng kết hợp cùng
Mụn là gì?
Mụn là một hiện tượng khi trên da chúng ta xuất hiện những mụt có kích thước khác nhau và mụn có thể xuất hiện ở nhiều nơi trên cơ thể. Mụn có thể mọc chìm dưới da hoặc nổi hẳn lên trên da và tùy vào tình trạng của mụn mà ta sẽ cảm thấy đau hay không. Ví dụ như ở tình trạng nhẹ thì mụn không gây đau nhưng nếu ở tình trạng nặng thì sẽ rất đau, nhức và thậm chí là để lại sẹo sau khi điều trị.
Có thể nói mụn được xem như một bệnh lý về da liễu thường thấy nhất ở nhiều người, bởi do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng chủ yếu là hệ nội tiết tố ở người hoạt động có vấn đề hoặc là do lỗ chân lông bị tắc nghẽn gây mụn.

Các loại mụn thường thấy và dễ xuất hiện trên da
1. Mụn đầu đen
Mụn đầu đen được xem là cấp độ mụn nhẹ nhất và cũng là loại mụn phổ biến nhất ở nhiều người. Nguyên nhân chủ yếu là do bã nhờn tiết ra hay do các tế bào chết trên da gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Đặc điểm để nhận biết đó là mụn hay mọc thành từng vùng với số lượng nhiều, phân bố ở những nơi như trán, mũi hoặc hai bên má và đầu mụn có màu đen, khi sờ vào thấy khá cộm.

2. Mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng hay còn được gọi là mụn cám hay mụn ẩn. Cũng từ nguyên nhân chính là do lỗ chân lông bị tắc nghẽn nhưng khác với mụn đầu đen, mụn đầu trắng xuất hiện ẩn dưới lớp da, tuy nhiên đây là loại mụn có đặc tính nhẹ, không gây viêm và khá dễ để kiểm soát.
Đặc điểm nhận biết là nhân mụn có kích thước nhỏ, có sắc màu trắng, xuất hiện trên cằm, trán hoặc mũi. Mụn nằm sâu bên dưới bề mặt da nên rất khó phân biết bằng mắt thường và không hề gây đau nhức.

3. Mụn bọc
Đây được xem là loại mụn có cấp độ nặng nhất và gây tàn phá cho da bạn nhiều nhất. Mụn thường gây đau nhức râm ran, khá khó chịu và khi lành thì chắc chắn sẽ để lại vết sẹo rất lớn. Đặc điểm nhận biết là ban đầu chỉ là những nốt mụn nhỏ nhưng theo thời gian sẽ phát triển thành các nốt mụn sưng to, bị viêm, và gây đau nhức khó chịu.

4. Mụn mủ
Mụn mủ tuy cũng là một loại mụn viêm và cũng có thể để lại sẹo nhưng có cấp độ nhẹ hơn mụn bọc. Đặc điểm nhận biết là nốt mụn có màu vàng nhạt, quanh nốt mụn có màu đỏ do bị viêm và gây nhức nhẹ. Bạn không nên tự làm vỡ mụn mủ vì điều đó sẽ có thể gây sẹo thâm hoặc khiến tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng hơn.

5. Mụn đỏ
Xuất phát từ mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen tuy nhiên lúc này tình trạng mụn đã nặng hơn khi bị viêm nhiễm và biến thành mụn đỏ. Đặc điểm nhận biết là mụn có màu đỏ, kích thước trung bình và gây đau nhức nhẹ khi chạm vào. Mụn viêm đỏ cũng có nguy cơ để lại sẹo vì vậy bạn cần chăm sóc chúng thật cẩn thận.

Nguyên nhân gây ra mụn là gì?
1. Sự tăng sinh nội tiết tố
Khi các hormone trong cơ thể hoạt động gia tăng đặc biệt trong giai đoạn tuổi dậy thì hoặc trong thời kỳ kinh nguyệt. Điều này khiến cho các tuyến bã nhờn trên da tiết ra nhiều hơn bình thường từ đó tạo điều kiện cho sự ứ đọng của khói bụi, P.Acnes vi khuẩn gây mụn nhiều trên da gây tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn.

2. Môi trường bên ngoài
Môi trường bên ngoài chứa nhiều các tác nhân gây hại cho làn da như bụi bẩn, vi khuẩn, tia UV kết hợp với thời tiết những lúc oi bức, khắc nghiệt. Đây là những điều kiện khiến cho làn da bạn trở nên nhạy cảm, yếu ớt và dễ hình thành mụn hơn. Cơ chế được cho là khói bụi, ô nhiễm làm bít tắc lỗ chân lông, làm da “dày cộm” không thông thoáng. Mỗi ngày tích tụ dần hình thành nên mụn, đặc điểm mụn sưng viêm và mụn đầu đen.

3. Tinh thần căng thẳng
Khi tinh thần của bạn thường xuyên bị stress, căng thẳng do áp lực từ cuộc sống, công việc hay học tập ảnh hưởng không những đến đời sống tinh thần mà còn đến sức khỏe làn da của bạn. Chúng làm tăng sinh sự hoạt động của tuyến bã nhờn khiến lỗ chân lông dễ bị tắc nghẽn và gây mụn.

4. Chế độ chăm sóc da chưa phù hợp
Những thói quen hay sai lầm trong việc chăm sóc da như rửa mặt quá nhiều, lạm dụng tẩy tế bào chết trên da hay sử dụng những mỹ phẩm có chất lượng kém, không phù hợp sẽ không những khiến mụn dễ hình thành trên da mà còn để lại những hậu quả khiến làn da trở nên kém sắc hơn.

5. Chế độ ăn uống không tốt cho da
Một chế độ ăn uống sử dụng nhiều chất kích thích như cà phê, rượu, bia hay những thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ sẽ tạo điều kiện cho mụn sinh trưởng trên da nhiều hơn. Đồng thời khiến cho tình trạng mụn trở nên tệ hơn và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của bạn.

Mụn xuất hiện ở đâu trên cơ thể?
1. Chân tóc
Khi xung quanh chân tóc hay thái dương của bạn xuất hiện mụn thì rất có thể là do bạn đã và đang sử dụng những sản phẩm chăm sóc tóc có thành phần gây kích ứng hoặc chứa nhiều dầu. Những hoạt chất ấy góp phần tạo điều kiện gây tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn trên da.

2. Má
Nguyên nhân có thể là do một số thói quen không tốt của bạn như thường áp điện thoại, vỏ gối bẩn lên da mặt hay thường xuyên sờ tay lên mặt. Bởi vì trên bề mặt những vật dụng ấy luôn chứa nhiều loại vi khuẩn nên khi bạn áp chúng lên mặt, vi khuẩn sẽ di chuyển sang da và gây mụn.

3. Xương hàm
Nguyên nhân thường do sự hoạt động của các hormone trong da, nói cho dễ hiểu là do nội tiết tố trong cơ thể bị rối loạn. Khiến cho các tuyến bã nhờn trên da hoạt động quá mức và gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Tình trạng này thường xảy ra khi đến kỳ kinh nguyệt.

4. Trán, mũi, và cằm
Vùng chữ T bao gồm trán, mũi và cằm là những nơi thường xuyên xuất hiện mụn nhất trên khuôn mặt với nguyên nhân chủ yếu là do dầu nhờn hoặc do tinh thần bạn quá căng thẳng khiến cho nội tiết tố trên da bị rối loạn từ đó gây tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn.

Gợi ý 6 tips dưỡng da dành cho da đang có mụn
Mụn là một vấn đề muôn thuở đối với nhiều người kể cả nam lẫn nữ, vì vậy chúng ta cần sưu tập cho mình một số tips để có thể ngăn ngừa mụn trên da, giúp chúng ta luôn tự tin trong hoạt động hằng ngày. Cụ thể những tips ấy là:
- Rửa mặt từ một đến hai lần mỗi ngày, nên ưu tiên sử dụng những loại sữa rửa mặt dịu nhẹ, không mùi và không gây kích ứng.
- Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da đảm bảo chất lượng, hạn chế các thành phần có chứa dầu.
- Tránh chạm tay vào mặt hay áp các vật dụng khác lên da mặt.

- Vệ sinh chăn, gối, nệm sạch sẽ, thường xuyên.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, lành mạnh và một lối sống giảm thiểu tối đa căng thẳng.
- Có chế độ chăm sóc da phù hợp, đúng mức và không lạm dụng quá nhiều mỹ phẩm lên da.
Các phương pháp điều trị khi bị mụn
Sử dụng các hoạt chất active trong mỹ phẩm
Không phải bất kỳ hoạt chất hóa học nào cũng gây hại cho da, vì vậy khi bị mụn bạn cũng có thể tìm đến các sản phẩm skincare có chứa các chất sau để giúp điều trị mụn tốt hơn. Bạn có thể tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ da liễu để tìm được sản phẩm điều trị tốt nhất.
- Benzoyl Peroxide: Là một hoạt chất điều trị mụn thông qua công dụng chính là tiêu diệt vi khuẩn, đặc biệt là những vi khuẩn gây mụn trứng cá.
- Niacinamide: Là một hoạt chất có công dụng điều trị mụn trứng cá hiệu quả thông qua việc giảm viêm sưng và cung cấp các khoáng chất cần thiết cho da.
- Axit Salicylic, Retinoid: Hoạt chất có tác dụng chính là giúp làm sạch lỗ chân lông trên da, ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn và gây mụn.

Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố có ảnh hưởng nhất định đến việc điều trị và ngăn ngừa mụn trên da. Một số loại thực phẩm giúp cung cấp nhiều dưỡng chất, vitamin và các khoáng chất là vô cùng có lợi cho da. Tuy nhiên cũng có những loại thực phẩm làm gia tăng sự tiết ra dầu nhờn trên da từ đó gây mụn.

Những người bị mụn ngoài áp dụng những phương pháp điều trị mụn khác thì cũng cần có một chế độ ăn phù hợp. Những thực phẩm giàu kẽm, axit béo, vitamin, và khoáng chất được đánh giá là có lợi cho người bị mụn. Cụ thể như:
- Thực phẩm tươi sống: cá biển, hàu,…
- Rau củ xanh và trái cây tươi
- Thực phẩm lên men: sữa chua, dưa chua, kimchi,…
- Các loại hạt và đậu

Bên cạnh đó, người bị mụn cũng cần nên tránh một số thực phẩm sau đây vì chúng có thể khiến cho tình trạng mụn trên da của bạn trở nên nặng hơn. Cụ thể như:
- Hạn chế các sản phẩm từ sữa
- Hạn chế các thực phẩm ngọt, nhiều đường như chocolate,…
- Không nên ăn đồ chiên, nhiều dầu như fastfood, đồ ăn vặt,…

Những lưu ý để chăm sóc da khi bị mụn
Quan tâm nhiều hơn đến bước làm sạch da
Khi bị mụn thì bạn cần phải chú ý giữ cho da luôn sạch sẽ, thoáng mát để giúp tình trạng mụn không nhiều hơn và cũng góp phần giúp hỗ trợ điều trị mụn được hiệu quả hơn. Và bạn chỉ nên rửa mặt từ 1 – 2 lần/ ngày. Nên kết hợp tẩy trang với dùng sữa rửa mặt để làm sạch da được hiệu quả hơn.

Ít trang điểm khi không cần thiết
Các sản phẩm trang điểm thường có nhiều thành phần hoạt chất hóa học gây tổn thương cho da và khiến lỗ chân lông trên da dễ bị tắc nghẽn và gây mụn hơn. Vì vậy, nếu có thể thì bạn hãy nên hạn chế trang điểm hoặc sử dụng các sản phẩm makeup có nguồn gốc từ tự nhiên, lành tính.

Có chế độ ăn uống lành mạnh
Có một chế độ ăn uống điều độ là một trong những cách giúp điều trị mụn từ bên trong vừa đơn giản vừa hiệu quả. Bổ sung nhiều chất dinh dưỡng phù hợp không những có ảnh hưởng tốt cho sức khỏe bạn mà còn giúp nuôi dưỡng và hạn chế các nguyên nhân gây mụn trên da. Ví dụ như thường xuyên ăn nhiều rau củ, trái cây tươi, giàu vitamin C hay uống tối thiểu 2 lít nước/ ngày.

Tẩy tế bào chết đúng cách
Lớp da chết cũng là một trong những nguyên nhân khiến lỗ chân lông trên da bị tắc nghẽn, gây mụn và làm hạn chế sự hấp thụ dưỡng chất trên da. Vì vậy sử dụng tẩy tế bào chết để giúp hạn chế nguyên nhân gây mụn giúp da sạch sẽ, thông thoáng hơn. Tuy nhiên không nên lạm dụng tẩy tế bào chết quá nhiều mà chỉ nên tuân theo hướng dẫn sử dụng trên sản phẩm.

Một số bài viết có nội dung tương tự mà bạn có thể tham khảo
- 7 cách để ngăn ngừa mụn liên quan đến tập luyện
- Nguyên nhân gây mụn trứng cá? Gợi ý thành phần trị mụn hiệu quả
Đừng quên theo dõi chuyên mục làm đẹp thường xuyên để có thể nhanh chóng cấp nhật những bài viết bổ ích và mới nhất nhé. Cảm ơn các bạn đã đồng hành cùng mình trong bài viết lần này!
Bảng phân tích dựa trên các thành phần
Bảng chi tiết các thành phần
Thành phần | Công dụng | Điểm CIR | Điểm EWG | Mô tả thành phần | NÊN kết hợp với các thành phần | Chống chỉ định | Tác dụng phụ | Tên gọi khác | Bài viết chi tiết về thành phần | Các sản phẩm nên sử dụng kết hợp | Các sản phẩm có chứa thành phần |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Benzoyl Peroxide | Trị mụn trứng cá, Giảm mụn đầu đen, Giảm mụn đầu trắng, Kháng khuẩn, Chống viêm, Tiêu sừng | N/A – Not Available | 3 – Nguy cơ trung bình | Benzoyl Peroxide là một hợp chất hữu cơ. Đây là một loại bột màu trắng được sử dụng trong các sản phẩm thuốc không kê đơn (OTC) để điều trị mụn trứng cá. Benzoyl Peroxide cũng có thể được sử dụng làm trong việc làm móng giả. Nó được sử dụng như một chất tẩy trắng trong sản xuất dầu và bột mì. Trong một số sản phẩm thuốc OTC, Benzoyl Peroxide được sử dụng như một thành phần để giảm số lượng mụn trứng cá, mụn trứng cá, mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Ngoài khả năng kháng khuẩn, nó còn có khả năng chống viêm, tiêu sừng và chữa lành vết thương. BP hoạt động kháng khuẩn vì đây là một tác nhân oxy hóa mạnh (ngược lại với chống oxy hóa), có nghĩa là nó là một chất tiền oxy hóa. Benzoyl Peroxide sẽ tạo ra ROS (các loại oxy phản ứng) trong da để tiêu diệt P. acnes (mụn) nhưng cũng gây hại cho các tế bào da xung quanh. Đó là lý do vì sao khi dùng chất này để trị mụn, người dùng được khuyên sử dụng kem chống nắng tốt và huyết thanh chống oxy hóa. Sử dụng phương pháp điều trị HA vào ban đêm và huyết thanh chống oxy hóa vào buổi sáng để tránh việc làn da bị oxy hóa quá nhanh do Benzoyl Peroxide. Một tác dụng phụ khác của BP là nó có thể làm khô da rất nhiều. Trên thực tế, chất này có hiệu quả như nhau ở nồng độ 2,5, 5,0 và 10%, nhưng nồng độ càng cao thì tác dụng phụ gây kích ứng và khô da càng cao. Benzoyl Peroxide đã trải qua quá trình xem xét tích cực thuốc của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và được xác định là thành phần trị mụn an toàn và hiệu quả. EWG đánh giá chất này là một chất nguy cơ trung bình và nên hạn chế sử dụng. | Hyaluronic Acid, Retinol, AHA BHA |
| |||||
Niacinamide | Chống lão hóa, Kiềm dầu, Se khít lỗ chân lông, Dưỡng tóc, Dưỡng da, Phục hồi da, Làm sáng da | A – An toàn | 1 – Nguy cơ thấp | Niacinamide là một loại Vitamin nhóm B hay còn gọi là Vitamin B3 chứa nhiều trong các sản phẩm chăm sóc da, sản phẩm tắm, dầu gội đầu, thuốc bổ tóc, dưỡng ẩm da. Niacinamide thường được dùng trong các trường hợp da có vấn đề về mụn, lỗ chân lông, da không đều màu,… Bên cạnh đó, Niacinamide cũng có khả năng tăng sinh collagen hiệu quả, duy trì và bảo vệ hàng rào bảo vệ da, tăng cường độ đàn hồi của da, vô cùng lành tính, an toàn cho mọi làn da. Hội đồng chuyên gia CIR đã xem xét Niacinamide và Niacin đủ giống nhau để kết hợp các dữ liệu có sẵn và đưa ra kết luận về độ an toàn của cả hai thành phần mỹ phẩm. Nhìn chung, thông tin hiện có cho thấy Niacinamide và Niacin đều không độc hại. Những thành phần này không phải là chất gây kích ứng da đáng kể và không phải là chất gây mẫn cảm cho da hoặc chất nhạy cảm với ánh sáng. Những thành phần này cũng không liên quan đến sự phát triển của lỗ chân lông bị tắc. Hội đồng chuyên gia CIR đã công nhận rằng một số công thức nhất định có thể gây kích ứng mắt nhẹ và khuyến nghị rằng ngành công nghiệp nên biết về điều này và xây dựng các sản phẩm để ngăn ngừa kích ứng mắt. Niacinamide không phải là độc tố sinh sản hoặc phát triển, và đã được chứng minh là làm giảm độc tính của một số độc tố sinh sản hoặc phát triển đã biết. Niacinamide và niacin không gây đột biến. Một nghiên cứu về Niacinamide một mình chỉ ra rằng nó không gây ung thư. Dựa trên dữ liệu có sẵn, Hội đồng chuyên gia CIR đã kết luận rằng Niacinamide và Niacin an toàn để sử dụng trong mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân theo các thông lệ sử dụng và nồng độ được báo cáo. | BHA, Retinol, Hyaluronic Acid, Vitamin C | Kích ứng mắt | Vitamin B3, Nicotinamide, Niacin |
|
| ||
Axit Salicylic | Tẩy tế bào chết hóa học, Làm thông thoáng lỗ chân lông, Loại bỏ mụn đầu đen và mụn đầu trắng, Chất bảo quản | B – Nguy cơ trung bình | 3 – Nguy cơ trung bình | Axit Salicylic hay còn được biết đến với tên gọi quen thuộc là BHA (beta hydroxy acid), trong các nghiên cứu khoa học thành phần này còn có tên là TEA-Salicylate. Salicylic Acid có thể được tìm thấy trong các loại thực vật ví dụ như vỏ cây liễu hoặc được sản xuất tổng hợp. Có lẽ hoạt chất này được biết đến nhiều nhất với tư cách là một hợp chất tương tự về mặt hóa học với aspirin nhưng không giống về mặt thành phần hoạt tính. Nhờ vào khả năng thâm nhập vào bên trong lỗ chân lông nên chất này được dùng với công dụng tẩy da chết, giúp thông thoáng lỗ chân lông, đặc biệt hiệu quả trong việc làm giảm mụn đầu đen và đầu trắng. Ngoài ra hoạt chất này còn được sử dụng như một chất hấp thụ tia cực tím để bảo vệ mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân khỏi bị hư hại do tia UV. Mặc dù TEA-Salicylate cũng là một thành phần chống nắng hoạt tính không kê đơn được FDA chấp thuận, nhưng việc sử dụng nó ngày nay rất hạn chế hoặc không tồn tại. Năm 2003 Hội đồng CIR đã đánh giá dữ liệu khoa học và kết luận TEA-salicylate an toàn khi sử dụng nếu được điều chế để tránh kích ứng da; khi được điều chế để tránh làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời của da hoặc sản phẩm có hướng dẫn sử dụng bao gồm việc sử dụng biện pháp chống nắng hàng ngày. Năm 2019, Hội đồng đã tiến hành đánh giá lại. Dựa trên đánh giá tất cả các dữ liệu khoa học hiện có, CIR đã kết luận axit salicylic và 17 thành phần salicylate (bao gồm TEA-salicylate/trolamine salicylate) là an toàn trong mỹ phẩm. Còn phía EWG nhận định thành phần này vẫn có khả năng kích ứng da và nên hạn chế sử dụng đối với một số trường hợp nhất định. | Kích ứng da, Đẩy mụn | ||||||
Retinol | Chống lão hóa, Điều trị mụn | A – An toàn | 9 – Nguy cơ cao | Retinol là một dẫn xuất hay phái sinh của vitamin A (tan trong dầu) thuộc họ Retinoids nói chung. Retinol thẩm thấu sâu vào lớp da bên dưới, tăng sinh collagen hiệu quả, giúp chống lão hóa và hỗ trợ điều trị mụn. Retinol sẽ có 2 dạng chủ yếu nhất đó chính là: Pure Retinol – (retinol tinh khiết) và Blend Retinol (retinol hỗn hợp) Theo EWG, dữ liệu từ một nghiên cứu của FDA chỉ ra rằng các thành phần retinoid có thể đẩy nhanh quá trình phát triển các khối u da và tổn thương trên da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Việc thoa kem vitamin A lên da hàng ngày có thể góp phần làm tăng lượng vitamin A quá mức đối với phụ nữ mang thai. | Niacinamide, Azelaic Acid, AHA, BHA, Vitamin B5, Hyaluronic Acid, Vitamin C, Tranexamic Acid, Bakuchiol | Phụ nữ mang thai và cho con bú | Khô da, Kích ứng, Mẩn đỏ, Đẩy mụn, Dễ bắt nắng | Retinoids |
|
|