Bạn đang tìm kiếm một cách điều trị mụn nhưng nhiều phương pháp điều trị phổ biến cho mụn nhọt và mẩn đỏ hiện nay, thay vì làm dịu da, có thể quá khắc nghiệt và khiến da bong tróc thậm chí bị viêm nhiều hơn. Nhưng bạn đã từng nghe về axit azelaic – được biết đến là một chất dùng để điều trị mụn trứng cá nhưng nhẹ nhàng hơn nhiều thành phần hoạt tính khác. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về axit azelaic và hiệu quả của nó mang lại đối với làn da
Axit azelaic là gì? Tác dụng của Axit azelaic với làn da
Axit azelaic là một axit dicarboxylic được tổng hợp bởi nấm men một cách tự nhiên. Axit azelaic có đặc tính kháng khuẩn góp phần vào cả khả năng trị mụn và hiệu quả làm dịu da và ngăn ngừa viêm nhiễm. Lợi ích chống viêm này cũng là điều làm cho axit azelaic phát huy hiệu quả với những người bị bệnh trứng cá đỏ. Về cơ bản, vi khuẩn chính là nguyên nhẫn dẫn đến mụn trứng cá và thậm chí là bệnh trứng cá đỏ. Sự phát triển quá mức của vi khuẩn hoặc nấm men trong lỗ chân lông góp phần gây ra mụn. Axit azelaic làm giảm các sinh vật này trên da và làm dịu chứng viêm, mẩn đỏ và sưng tấy.
Ngoài việc giảm vi khuẩn gây mụn, axit azelaic có đặc tính tẩy tế bào chết nhẹ nhàng có thể giúp loại bỏ tế bào chết ở lớp ngoài cùng của da, lớp sừng, dẫn đến làn da mịn màng và tươi sáng hơn. Ngoài ra, tẩy da chết thường xuyên – có thể làm thông thoáng lỗ chân lông và làm cho mụn ít xuất hiện hơn. Axit glycolic và axit salicylic là những chất tẩy tế bào chết khác thường được khuyên dùng cho da bị mụn, nhưng chúng nặng hơn và dễ dẫn đến kích ứng và bong tróc hơn axit azelaic.
Nghiên cứu cũng cho thấy rằng axit azelaic là một chất làm sáng da có thể giúp kiểm soát tình trạng tăng sắc tố (như nám và vết thâm sau mụn) ở tất cả các tông màu da bằng cách gián tiếp phá hủy tế bào hắc tố là những tế bào da sản xuất ra sắc tố melanin. Nó giúp ức chế tyrosinase, loại enzyme liên quan đến việc sản xuất sắc tố. Trong nhiều trường hợp, vitamin C có thể giảm sắc tố trên da, nhưng axit azelaic có thể là một chất thay thế nhẹ nhàng hơn để làm mờ các vết thâm. Ví dụ như với nhiều người nhạy cảm với vitamin C thì có thể sử dụng axit azelaic là một sự thay thế tuyệt vời.
Vì nó có thể rất hiệu quả trong việc làm mờ vết tăng sắc tố và làm dịu viêm, bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng axit azelaic để điều trị và ngăn ngừa sẹo mụn. Do đặc tính chống viêm, kháng khuẩn nhẹ và ức chế tyrosinase, nó có thể giúp trị mụn trứng cá và bệnh trứng cá đỏ cũng như giúp làm mờ vết tăng sắc tố liên quan đến vết thâm do mụn trứng cá.
Axit azelaic có thể được kê đơn với hai nồng độ: axit azelaic 15% (Finacea) và axit azelaic 20% (Azelex). Cả hai đều có dạng gel axit azelaic hoặc dạng bọt axit azelaic. Trên thực tế, cả hai công thức axit azelaic 15% và axit azelaic 20% đều có hiệu quả trong việc điều trị bệnh trứng cá đỏ, đặc biệt là các nốt sẩn và mụn mủ liên quan đến tình trạng này. Công thức axit azelaic 20% có thể được sử dụng để điều trị mụn trứng cá, nhưng một nghiên cứu chỉ ra rằng công thức axit azelaic 15% cũng hiệu quả và an toàn trong việc điều trị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng.
Mất bao lâu để axit azelaic phát huy tác dụng?
Nói chung, nếu bạn đang sử dụng axit azelaic để điều trị mụn trứng cá hoặc bệnh trứng cá đỏ thì nên kiên trì sử dụng trong vòng ba tháng để cảm nhận được rằng nó có hiệu quả trên làn da hay không. Nhưng với một số người có thể chỉ mất trong vòng bốn đến sáu tuần hoặc thậm chí sớm hơn. Nếu bạn đang sử dụng nó để giải quyết những lo lắng về sắc tố, thì có thể chỉ cần một đến hai tuần để thấy được kết quả.
Bạn có thể sử dụng axit azelaic lâu dài như một sản phẩm hàng ngày để điều trị 1 số vấn đề như bệnh trứng cá đỏ hoặc những người bị nám da hoặc mụn trứng cá mãn tính và da nhạy cảm.
Đặc biệt, nên tránh xa các sản phẩm khắc nghiệt hoặc có khả năng gây kích ứng trong khi da đang thích nghi với axit azelaic và lưu ý rằng hãy hạn chế sử dụng sản phẩm tẩy tế bào chết cùng một lúc để hạn chế kích ứng. Trên thực tế, có thể sử dụng axit azelaic với chất tẩy tế bào chết vật lý như tẩy tế bào chết trên mặt, nhưng không nên sử dụng axit azelaic, chất tẩy tế bào chết và chất tẩy tế bào chết hóa học mạnh như axit glycolic hoặc axit salicylic cùng nhau. Sử dụng tất cả những cách này có thể dẫn đến việc tẩy da chết quá nhiều, làm bong tróc quá nhiều lớp da và gây kích ứng hàng rào bảo vệ da của bạn.
Làm thế nào để bắt đầu với axit azelaic?
Các axit, đặc biệt là những axit được sử dụng để điều trị mụn trứng cá thường có xu hướng khắc nghiệt, nhưng hầu hết mọi người – ngay cả những người có làn da nhạy cảm hoặc bệnh rosacea – có thể sử dụng axit azelaic để điều trị những vấn đề về da tối thiểu. Giống như bất kỳ loại axit nào, nó có thể gây kích ứng, nhưng tình trạng kích ứng này thường biến mất trong thời gian ngắn. Axit azelaic có xu hướng ít gây kích ứng hơn benzoyl peroxide hoặc retinoid. Nó sẽ không tẩy da mạnh như benzoyl peroxide và không gây bong tróc, khô hoặc kích ứng như retinoids.
Vì vậy nên bắt đầu từ từ khi thoa axit azelaic lần đầu tiên — để ngăn ngừa kích ứng nhẹ — bằng cách cho một lượng nhỏ vào bên trong cánh tay để thử miếng dán. Nếu điều đó ổn và không gây kích ứng da sau 24 giờ hoặc lâu hơn, bạn có thể thoa một lớp mỏng lên mặt tối đa hai lần một ngày hoặc theo hướng dẫn kê đơn của bạn. Tuy nhiên, đối với làn da nhạy cảm, nên bắt đầu sử dụng cách ngày một lần để theo dõi làn da có phản ứng với axit azelaic hay không.
Nếu bạn cảm thấy ngứa, rát hoặc châm chích mà không biến mất, đó là dấu hiệu để bạn quay lại và kiểm tra da của mình. Các triệu chứng khác như sưng tấy, phát ban, khó nuốt hoặc khó thở là trường hợp khẩn cấp và có thể báo hiệu dị ứng.