Sẹo mụn là những vết lõm sâu. Chúng thường là do bạn bị mụn và mất nhiều thời gian hơn để chữa lành. Trong thế giới công nghệ tiên tiến ngày nay, việc điều trị sẹo mụn đã trở thành một việc không hề dễ dàng. May mắn thay, có những phương pháp điều trị giúp giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo. Tuy nhiên, bước đầu tiên vẫn là điều trị mụn trứng cá gây ra chúng. Bác sĩ da liễu của bạn có thể đề xuất phương pháp điều trị tốt nhất dựa trên loại da và mức độ nghiêm trọng của sẹo.
Sẹo mụn là gì?
Sẹo mụn là kết quả của việc nổi mụn do lỗ chân lông trên da bị tắc nghẽn với các tế bào chết, dầu thừa và vi khuẩn. Sự tắc nghẽn dẫn đến sưng lỗ chân lông, có thể gây vỡ thành nang. Điều này có thể tạo ra các tổn thương sâu hoặc nông nổi rõ trên da.
Các tổn thương nông thường nhẹ và mau lành hơn các tổn thương sâu. Sự phá vỡ sâu trong thành của lỗ chân lông làm tăng nguy cơ tràn chất nhiễm khuẩn ra các mô xung quanh, do đó tạo ra các tổn thương sâu hơn.
Tại sao chúng ta bị sẹo mụn?
Sẹo xuất hiện do cơ thể bạn cố gắng sửa chữa mụn trứng cá. Cách cơ thể bạn phản ứng với vết thương sẽ quyết định số lượng sẹo mà bạn sẽ nhận được.
Sẹo mụn là kết quả của các tổn thương do mụn viêm. Những tổn thương này xâm nhập qua da của bạn, làm hỏng các mô bên dưới nó. Điều này có thể để lại dấu vết hoặc hố sau.
Sẹo mụn có hai dạng chính. Một dạng sẹo phát triển khi mất mô dẫn đến vết lõm trên bề mặt da, hoặc dạng khác trong đó vết sẹo lồi lên trên bề mặt da. Loại sẹo này cho thấy làn da của bạn đang hoạt động tốt chức năng bình thường của nó. Trong quá trình giúp mụn lành lại, da của bạn tạo ra collagen. Khi có quá nhiều collagen, sẽ có khả năng hình thành các vết sẹo lớn hơn.
Mặc dù bản thân sẹo mụn không phải là một tình trạng di truyền, nhưng một số gen chắc chắn có thể ảnh hưởng đến khả năng bạn bị mụn. Nó đến nỗi nếu cha mẹ bạn phải vật lộn với mụn trứng cá, bạn cũng có thể bị như vậy. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến sự phát triển của sẹo mụn.
Các loại sẹo mụn
A. Sẹo teo
Những vết sẹo như vậy là những chỗ lõm nông, phẳng thường lành ở dưới lớp trên cùng của da. Mụn nang nặng là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra sẹo teo, nhưng cũng có thể có các loại mụn khác.
Chúng được tách biệt thành sẹo băng, sẹo boxcar và sẹo lăn.
B. Vết sẹo do gắp băng
Sẹo do nước đá gây ra là kết quả của một tổn thương nặng do mụn trứng cá. Chúng thường phát triển sau khi bị nhiễm trùng từ các u nang xâm nhập sâu vào da. Vết sẹo do nước đá gây ra thường được nhận thấy trên má.
Những vết sẹo này hẹp hơn so với sẹo xe ô tô và sẹo lăn. Tuy nhiên, chúng sâu hơn và dễ nhận thấy hơn bằng mắt thường. Sẹo do chườm đá có xu hướng khó điều trị. Các biện pháp khắc phục tại nhà có thể không hiệu quả đối với những vết sẹo này và cần phải điều trị tích cực.
C. Vết sẹo hộp
Vết sẹo dạng hộp rộng hơn vết sẹo trên băng. Chúng trông giống như những miệng núi lửa tròn hoặc những chỗ lõm hình hộp với các cạnh sắc nhọn, tạo cho làn da một vết rỗ, không đều màu. Chúng có thể hẹp hoặc sâu.
Sẹo Boxcar là do mụn trứng cá, thủy đậu hoặc varicella lan rộng. Chúng xảy ra do các đợt viêm phá hủy collagen. Điều này dẫn đến mất mô, tạo ra các vết lõm trên da. Sẹo dạng hộp thường gặp ở má dưới, hoặc hàm, nơi có da tương đối dày.
D. Sẹo lăn
Như tên cho thấy, sẹo lăn là rộng với các cạnh tròn, dốc. Chúng khiến da trông không đều màu và không đều màu.
Chúng gây ra bởi các dải mô sợi phát triển giữa da và mô dưới da bên dưới. Các dải này kéo lớp biểu bì, tạo cho làn da một vẻ ngoài cuốn hút.
E. Sẹo phì đại
Những vết sẹo này xuất hiện như những cục mô sẹo nổi lên. Chúng là kết quả của mô thừa ở khu vực tổn thương đã phát triển. Điều này xảy ra khi các mô sẹo tích tụ từ các nốt mụn trước đó.
Sẹo phì đại có kích thước tương đương với kích thước của mụn trứng cá đã gây ra chúng. Chúng thường được nhận thấy ở đường viền hàm, lưng, ngực và vai. Những người có màu da sẫm hơn có nhiều khả năng bị những vết sẹo mụn này hơn.
F. Tăng sắc tố sau viêm
Bạn có thể nhận thấy một mảng da sẫm màu hoặc đổi màu sau khi mụn lành lại. Đây không phải là sẹo mà là chứng tăng sắc tố sau viêm, xảy ra khi làn da của bạn bị tổn thương do mụn trứng cá nặng hoặc nếu bạn đã lấy hoặc nặn mụn. Tuy nhiên, làn da của bạn sẽ lấy lại màu sắc tự nhiên theo thời gian với một thói quen chống nắng tốt.
Làm thế nào để loại bỏ sẹo mụn – Các lựa chọn điều trị
1. Điều trị tại nhà
Trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp điều trị sẹo nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu. Điều quan trọng là bạn phải biết làn da của mình trước khi tiến hành điều trị để giảm sẹo mụn.
A. Axit salicylic
Axit salicylic, một hợp chất tự nhiên, là một thành phần phổ biến trong hầu hết các sản phẩm chăm sóc da trị mụn. Nó giúp làm sạch bụi bẩn, tế bào da, mảnh vụn từ lỗ chân lông và làm giảm sẹo.
Thành phần kỳ diệu này có thể được sử dụng để giảm sưng và tấy đỏ ở khu vực này, có thể giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo. Axit salicylic rất tốt cho tất cả các loại sẹo, tuy nhiên đối với những người có làn da nhạy cảm, nên tiến hành thử miếng dán trước khi dán lên toàn bộ khuôn mặt, vì nó có thể gây kích ứng hoặc khô.
B. Axit alpha hydroxy
Không chỉ được sử dụng để điều trị mụn trứng cá, axit alpha hydroxy (AHA) còn giúp giảm sự xuất hiện của sẹo. Nó giúp loại bỏ các tế bào da chết và ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông.
AHA giúp tẩy tế bào chết trên bề mặt thô ráp bên ngoài của da để cải thiện kết cấu và để lộ làn da tươi mới bên dưới. Điều này có thể giúp làm đổi màu da do sẹo.
C. Axit lactic
Axit lactic được tìm thấy dưới dạng các loại kem và sữa dưỡng thể khác nhau, có bán tại hiệu thuốc gần nhất. Nhiều sản phẩm trị mụn có chứa axit lactic.
Axit lactic hoạt động như một chất lột nhẹ nhàng để loại bỏ các tế bào da chết. Nó cải thiện kết cấu tổng thể của da và giảm sự xuất hiện của các vết sẹo. Axit lactic có thể giúp làm sáng các mô sẹo sẫm màu, tuy nhiên, nó có thể gây tăng sắc tố trong một số trường hợp nhất định. Do tác dụng phụ này có thể xảy ra, nên tiến hành kiểm tra bản vá trước khi sử dụng.
D. Retinoids
Retinoids tại chỗ có dạng kem và sữa dưỡng. Các bác sĩ da liễu khuyên dùng những loại này để giảm sự đổi màu và cải thiện kết cấu da. Retinoids tại chỗ là một lựa chọn tốt để điều trị sẹo mụn mới.
Sử dụng retinoids trong giai đoạn đầu của mụn trứng cá có thể giúp ngăn ngừa và giảm sẹo. Chúng có thể giúp làm mờ sẹo mụn tăng sắc tố, bao gồm cả những vết sẹo ở những người có tông màu da tối hơn.
Retinoids tại chỗ có thể gây nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Bạn nên thoa kem chống nắng trước khi bước ra ngoài.
E. Axit azelaic
Axit azelaic được chúng ta biết đến trong nhiều loại mỹ phẩm do có đặc tính chống viêm (làm dịu da) và kháng khuẩn, ngăn chặn vi khuẩn sống trên bề mặt da phát triển và do đó ngăn ngừa mụn nổi lên. Nó giúp đổi mới làn da, do đó đối mặt với các đốm đen, giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo mụn và các vết thâm do mụn.
Axit azelaic làm giảm số lượng vi khuẩn gây mụn và cho phép lỗ chân lông của bạn dễ thở. Nó được sử dụng để điều trị mụn trứng cá nhẹ hoặc trung bình. Axit azelaic có sẵn ở dạng kem, gel và bọt.
F. Niacinamide
Niacinamide là một dạng của Vitamin B3 đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho làn da của bạn khỏe mạnh. Nó được coi là một tác nhân mạnh trong việc giảm thiểu tình trạng tăng sắc tố và các đốm đen. Nó có đặc tính chống viêm giúp điều trị mụn trứng cá và giảm sẹo.
G. Kem chống nắng
Kem chống nắng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe làn da. Bất kể bạn có tình trạng da nào đi chăng nữa thì một loại kem chống nắng tốt là điều cần thiết. Nó giúp bảo vệ da khỏi tia UV của ánh nắng mặt trời và cũng làm giảm sự xuất hiện của sẹo. Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời có thể làm thâm sẹo mụn.
Luôn mua kem chống nắng phù hợp với loại da riêng.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả tại nhà
A. Dầu dừa
Các nghiên cứu chỉ ra rằng dầu dừa giữ ẩm cho làn da của bạn. Nó ngăn chặn da sản xuất huyết thanh dư thừa, giảm nguy cơ sẹo mụn. Hãy nhớ chỉ sử dụng nó trên khu vực bị ảnh hưởng để ngăn chặn mụn thêm..
B. Bơ hạt mỡ
Bơ hạt mỡ có chứa các đặc tính chống viêm giúp chống lại vi khuẩn gây mụn. Nó cũng giúp giảm sự đổi màu và các vết mụn.
C. Bột nghệ
Đặc tính chống viêm của nghệ giúp chống lại mụn trứng cá và ngăn ngừa sẹo.
D. Chanh và mật ong
Chanh và mật ong kết hợp với nhau có thể mang lại hiệu quả kỳ diệu cho làn da của bạn. Chanh có tính axit và chứa chất kháng khuẩn. Điều này có thể làm giảm lượng dầu thừa trên da và chống lại vi khuẩn.
Chanh có thể không phù hợp với làn da của mọi người do tính chất axit của nó. Tiến hành kiểm tra miếng dán trước khi bạn dán lên mặt.
Mật ong là một chất khử trùng tốt cho làn da và cơ thể của bạn. Nó góp phần vào quá trình chữa lành của cơ thể bạn và giúp giảm sẹo nhanh hơn. Đây cũng là một cách tuyệt vời để dưỡng ẩm tự nhiên cho da và ngăn không cho da tiết quá nhiều bã nhờn.
E. Baking Soda
Baking soda, với đặc tính chống viêm, có thể giúp chống lại mụn trứng cá và sẹo. Tuy nhiên, các chuyên gia chăm sóc da không khuyến khích dùng baking soda. Nó được cho là hấp thụ các loại tinh dầu có thể khiến da tiết quá nhiều bã nhờn.
Bạn có thể trộn một phần muối nở và hai phần nước để tạo thành hỗn hợp tẩy tế bào chết nhẹ nhàng.
F. Nha đam
Nha đam giúp điều chỉnh việc sản xuất sắc tố melanin. Điều này giúp giảm sắc tố và sự đổi màu.
G. Tinh dầu
Tinh dầu có đặc tính chữa lành vết thương. Chúng giúp ngăn ngừa sự phát triển của các mô sẹo. Chúng cũng làm giảm viêm, tấy đỏ và làm mịn kết cấu da của bạn.
H. Chiết xuất hành tây
Chiết xuất từ hành tây có thể giúp giảm sẹo mụn trứng cá cùng với chứng viêm, tấy đỏ và đau nhức. Bạn có thể trộn 1 thìa chiết xuất hành tây và dầu ô liu rồi thoa lên mặt. Để nó trong 20 phút và sau đó rửa sạch nó.
I. Giấm táo
Đặc tính axit của giấm táo giúp loại bỏ lớp trên cùng của da. Điều này làm giảm sự xuất hiện của các vết sẹo.
Mẹo sử dụng: Chấm bông gòn vào dung dịch, thoa lên da và để trong 10 phút. Bạn có thể thêm mật ong để có kết quả tốt hơn.
3. Các Phương pháp Điều trị Loại bỏ Sẹo Thông thường
A. Lột da bằng hóa chất
Nếu bạn có sẹo nông, đây có thể là một lựa chọn tốt cho bạn.
Lột da bằng hóa chất làm giảm sự đổi màu và sẹo. Chúng ngăn ngừa mụn và làm mịn da. Những miếng lột này hoạt động bằng cách loại bỏ lớp trên cùng của da và là một cách tuyệt vời để trẻ hóa làn da.
Tẩy da chết bằng hóa chất thường không hiệu quả đối với những người có sẹo thâm. Bạn có thể phải thử một vài loại vỏ trước khi xác định loại nào phù hợp hơn với bạn.
B. Microneedling hoặc Rolling
Microneedling rất có lợi để giảm sẹo, nếp nhăn, vết rạn da và sự đổi màu. Nó cũng góp phần làm trẻ hóa làn da và cải thiện kết cấu.
Quy trình này sẽ kích thích cơ thể sản xuất nhiều collagen hơn. Microneedling được cho là có tác dụng tốt nhất đối với các vết sẹo mụn lõm thay vì các vết sẹo lồi lên. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tác dụng của vi kim đối với sẹo mụn trứng cá hoạt động tốt hơn khi phương pháp điều trị được kết hợp với vitamin C. Phương pháp điều trị này có thể mất đến 9 tháng để thấy những thay đổi.
Lăn kim cũng là một lựa chọn hợp lý để giải quyết tình trạng sẹo mụn.
Tuy nhiên, lăn kim hoặc lăn kim có thể gây ra các tác dụng phụ tạm thời như đỏ, đau và viêm.
C. Tiêm
Sẹo phì đại hoặc sẹo lồi có thể được điều trị bằng cách tiêm corticosteroid. Một số loại thuốc có thể được tiêm vào các vết sẹo lồi để làm mềm và phẳng chúng. Quá trình này được tiến hành vài tuần một lần. Bác sĩ da liễu của bạn có thể kết hợp chúng với các phương pháp điều trị khác.
D. Chất làm đầy da
Chất làm đầy da thường bị nhầm lẫn với Botox. Tuy nhiên, loại trước đây làm mịn da bằng cách lấp đầy các vết sẹo hoặc nếp nhăn, trái ngược với “đóng băng” cơ. Các bác sĩ da liễu có thể khuyên bạn nên sử dụng chất làm đầy mô mềm để giảm sự xuất hiện của sẹo.
E. Điều trị bằng Laser
Đây là một phương pháp phổ biến và là một trong những phương pháp ưa thích nhất được sử dụng để loại bỏ sẹo mụn bởi các bác sĩ da liễu. Điều trị bằng laser giúp giảm sự xuất hiện của sẹo bằng cách loại bỏ lớp trên cùng của da, từ đó làm lộ ra các tế bào da trẻ hơn. Quá trình này sử dụng liệu pháp ánh sáng tập trung và không liên quan đến bất kỳ hóa chất nào. Nó có thể không phù hợp với những người có làn da nhạy cảm.
Những điều cần lưu ý trước khi thực hiện điều trị bằng laser
- Yêu cầu bác sĩ da liễu được hội đồng chứng nhận để tiến hành điều trị.
- Các tác dụng phụ bao gồm mẩn đỏ, ngứa, sưng tấy và rỉ dịch tạm thời.
- Đôi khi cần phải dùng thuốc an thần, tùy thuộc vào độ sâu của vết sẹo.
F. Phẫu thuật
Các bác sĩ da liễu có thể khuyên bệnh nhân nên phẫu thuật trong trường hợp sẹo thâm. Chỉ thực hiện việc này bởi bác sĩ da liễu được hội đồng chứng nhận.
Làm thế nào bạn có thể ngăn ngừa sẹo mụn?
A. Tránh mặt trời
Mạo hiểm là một niềm vui, nhưng không phải trả giá bằng sức khỏe của bạn. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều có thể làm cơ thể bạn bị mất nước.
Điều này có thể khiến da sản xuất quá nhiều dầu, đôi khi dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông. Nếu bạn phải ở ngoài nắng thường xuyên, hãy chú ý giữ đủ nước cho cơ thể.
B. Mang kem chống nắng
Tác hại của ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến các vết thâm và sẹo do mụn. Vì vậy, hãy thoa kem chống nắng có ít nhất SPF 30 hàng ngày, quanh năm. Bôi kem chống nắng đảm bảo rằng bất kỳ vết sẹo mụn trứng cá nào bạn phát triển sẽ trở nên ít nhìn thấy hơn.
C. Đừng nổi mụn
Nổi mụn có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm. Điều này có thể không chỉ để lại sẹo mà còn có thể gây ra mụn.
Tránh sờ tay lên mặt vì tay mang theo vi khuẩn và bụi bẩn dẫn đến bít lỗ chân lông.
D. Tuân theo Quy trình Chăm sóc Da
Duy trì một chế độ chăm sóc da phù hợp. Nhớ rửa mặt và tẩy trang trước khi đánh gối. Làm sạch, săn chắc và dưỡng ẩm thường xuyên. Giữ đủ nước.
E. Đừng chà xát quá mạnh
Đừng tẩy tế bào chết trên khuôn mặt của bạn hàng ngày. Điều này có thể khiến da bị viêm, mẩn đỏ và ngứa, dẫn đến nổi mụn. Tuy nhiên, hãy giữ ẩm cho da.
F. Điều trị mụn của bạn
Để tránh bị sẹo ngay từ đầu, điều quan trọng là bạn phải kiểm soát các vấn đề về mụn trứng cá để ngăn chặn nó phát triển thành dạng nặng hơn. Các sản phẩm như axit salicylic và benzoyl peroxide có thể nhắm mục tiêu các vấn đề về mụn hiện tại của bạn đồng thời ngăn ngừa mụn trong tương lai. Hơn nữa, bạn có thể thực hiện một số thay đổi trong lối sống như uống đủ nước, ăn uống điều độ, … để ngăn ngừa sự phát triển của mụn.
